Badanie wody pod kątem obecności bakterii Legionella
Regularne badanie wody pod kątem obecności bakterii Legionella są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa w budynkach, takich jak hotele, szpitale oraz obiekty użyteczności publicznej. Aby mieć pewność, że otrzymany wynik jest wiarygodny, kontrola powinna być przeprowadzana zgodnie z obowiązującymi standardami.
Badanie wody: pobieranie próbki
Prawidłowe pobieranie próbek wody jest kluczowym etapem procesu badawczego. Należy zwrócić szczególną uwagę na procedury stosowane przez próbkobiorcę oraz na ich zgodność z obowiązującymi wytycznymi. Woda powinna być pobierana aseptycznie, co oznacza, że osoba pobierająca próbkę musi mieć czyste ręce i jednorazowe rękawiczki. W zależności od rodzaju badania wodę pobiera się ze ściśle określonych punktów. W przypadku badania na Legionellę wodę należy pobierać z kranów z ciepłą wodą, ustawionych na maksymalną temperaturę. Przed pobraniem próbki konieczne jest usunięcie wszelkich akcesoriów z kranu, takich jak sitka czy perlatory. Następnie kran należy dokładnie umyć bieżącą wodą i mydłem, osuszyć, a następnie zdezynfekować. Najczęściej stosowane metody dezynfekcji obejmują opalanie płomieniem lub użycie odpowiednich środków dezynfekujących, takich jak roztwory związków chloru lub alkoholu. Wodę należy spuszczać przez około 2-3 minuty, aby osiągnęła stabilną temperaturę, którą należy zmierzyć przed pobraniem próbki do sterylnej butelki. Tylko skrupulatne przestrzeganie tych kroków zapewnia wiarygodność wyników badań wody.
Metody badania wody
Po pobraniu próbki laboratorium może zastosować różne metody analizy wody w celu wykrycia obecności bakterii Legionella. Poniżej przedstawiono najczęściej stosowane z nich:
Hodowla Bakterii
Jest to klasyczna i jedyna metoda akceptowana przez Państwową Inspekcję Sanitarną, zgodna z normą PN-EN ISO 11731:2017-08. Polega ona na izolacji i oznaczaniu liczby bakterii Legionella w próbkach wody. Proces ten może trwać od 9 do 15 dni. Próbki wody mogą być zagęszczane metodą filtracji membranowej, rozcieńczane lub bezpośrednio wysiewane na odpowiednie podłoża hodowlane. Czas inkubacji wynosi około dwóch tygodni, co powoduje długi czas oczekiwania na wyniki badań. Po hodowli podejrzane kolonie są potwierdzane poprzez przesiewanie na kolejne podłoża agarowe. Choć proces ten jest czasochłonny, cechuje się dużą dokładnością, umożliwiając wykrycie wszystkich gatunków Legionella.
Metoda PCR
Ta nowoczesna metoda umożliwia wykrycie bakterii Legionella w ciągu około trzech dni, dzięki identyfikacji ich DNA. Mimo że jest szybka i precyzyjna, nie została jeszcze zatwierdzona przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Szybkie Testy Płytkowe
Jest to najszybsza metoda badania, która trwa zaledwie około 30 minut. Umożliwia wykrycie wybranych gatunków Legionella, jednak nie jest tak precyzyjna jak metoda hodowlana. Może służyć do szybkiej oceny sytuacji, ale nie zastępuje pełnego badania. Wyniki uzyskane tą metodą nie są akceptowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Obiekty zobowiązane do badania wody na obecność Legionelli
Badania wody na obecność bakterii Legionella są obowiązkowe w budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w obiektach użyteczności publicznej, gdzie powstaje aerozol wodno-powietrzny. Regularne kontrole muszą również przeprowadzać placówki świadczące opiekę medyczną, takie jak szpitale, hospicja, domy opieki społecznej oraz centra rehabilitacji.
Jak często wykonywać badanie wody?
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. określa częstotliwość badań wody na obecność bakterii Legionella. W placówkach wykonujących działalność leczniczą, gdzie przebywają osoby o obniżonej odporności, badania należy przeprowadzać dwa razy w roku. Jeśli wcześniejsze badania nie wykazały skażenia instalacji wodnej, można je wykonywać raz w roku przez pierwsze dwa lata, a następnie raz na trzy lata. W przypadku wykrycia bakterii Legionella częstotliwość badań jest uzależniona od wielkości poprzedniego wyniku.
Na co zwrócić uwagę podczas wykonywania badania?
Zlecając badanie w kierunku obecności bakterii Legionella, upewnij się, że laboratorium stosuje metody zgodne z obowiązującymi standardami. Najbardziej wiarygodną i akceptowaną przez Państwową Inspekcję Sanitarną metodą jest hodowla zgodna z normą PN-EN ISO 11731:2017-08. Choć proces ten jest czasochłonny, zapewnia precyzyjne wyniki, które stanowią podstawę do podejmowania decyzji dotyczących bezpieczeństwa instalacji wodnych.
Warto również zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe pobieranie próbek, ponieważ niewłaściwe procedury mogą zafałszować wyniki i prowadzić do błędnych wniosków. Regularne kontrole i przestrzeganie wytycznych są kluczowe dla utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa i higieny w każdym obiekcie. Należy pamiętać, że regularne badania na obecność bakterii Legionella to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim sposób na ochronę zdrowia osób korzystających z wody w danym obiekcie.