Legionella pneumophilia w ciepłej wodzie użytkowej

Bakterie Legionella pneumophilia (Legionella) rozwijają się w środowisku wodnym, optymalna temperatura ich życia i rozwoju wynosi około 25-50°C. Rozwojowi bakterii sprzyjają zastoje ciepłej wody w instalacjach, ślepych odcinkach, końcówkach rurociągów, w podgrzewaczach, zasobnikach, najczęściej na wewnętrznych ścianach instalacji. Dokładniej mówiąc, bakterie Legionella rozmnażają się pod osadami związków żelaza lub wapnia (kamienia kotłowego), które zarastają instalacje wodne.

Komórki bakteryjne przenoszone są za pomocą kropelek o odpowiedniej temperaturze, szczególnie więc niebezpieczny dla zdrowia jest aerozol wodno-powietrzny (krople o średnicy mniejszej niż 5 μm), którego źródłem mogą być: prysznice, wanny perełkowe, jacuzzi. Jeżeli występują u człowieka problemy z osłabionym systemem immunologicznym (ludzie w podeszłym wieku lub chorzy, stany pooperacyjne itd.), istnieje duże niebezpieczeństwo zakażenia się chorobą legionistów, czyli legionellozowe zapalenie płuc (legionelloza).

Jedyny skuteczny sposób profilaktyki w instalacjach ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) – to stworzenie takich warunków, by bakterie z rodzaju Legionella pneumophilia (Legionella) nie miały sprzyjających warunków życiowych.

Podstawowa profilaktyka przeciw bakteriom Legionella pneumophilia:

• dodatkowa izolacja instalacji zimnej wody od ciepłej i umieszczanie rur wody ciepłej nad rurami wody zimnej. W przeciwnym wypadku nastąpi między nimi wymiana ciepła powodująca, że temperatura wody zimnej wzrośnie do temperatury umożliwiającej rozwój i namnażanie się bakterii Legionella;
• stosowanie systemu cyrkulacji ciepłej wody użytkowej, unikanie ”martwych odgałęzień” – tj. takich, w których mogą wystąpić zastoiska wody. Armatury na wylotach z instalacji należy umieszczać w maksymalnej odległości od 1,5 do 3 m od pionów;
• regularne czyszczenie i płukanie zasobników, podgrzewaczy i pionów c.w.u. oraz regularne spuszczanie pewnej ilości wody (do osiągnięcia stałej temperatury) u odbiorców, zwłaszcza po przerwach w dostarczaniu ciepłej wody użytkowej (awarie, remonty, itp.);
• regularne czyszczenie filtrów sitowych przed wodomierzami.

Dodatkowa profilaktyka przeciw bakteriom Legionella pneumophilia:

• regularna chemiczna dezynfekcja przewodów wody ciepłej poprzez stosowanie wysokiej dawki chloru (nawet do 15 mg/l);
• regularna chemiczna dezynfekcja przewodów wody ciepłej poprzez stosowanie dwutlenku chloru (ClO₂), produkowanego na miejscu z dostarczanych chemikaliów;
• utrzymywanie czystości i w miarę możliwości regularne usuwanie osadów;
• regularne przegrzewanie wody ciepłej do temperatury 70-80°C na okres co najmniej 5 minut. Zasadę tę trzeba stosować zarówno dla całej sieci (wszystkie części obiegu c.w.u., zasobniki, podgrzewacze wody, końcówki sieci. Przegrzana woda powinna spłynąć z instalacji przed ponownym zastosowaniem ciepłej wody użytkowej;
• regularne chemiczne czyszczenie i dezynfekcja kranów i baterii u odbiorców ciepłej wody;
• stosowanie baterii uniemożliwiających lub ograniczających powstanie aerozolu;
• zastosowanie urządzenia do uzdatniania c.w.u. EuroClean KEUV-TV lub LV.

Kompaktowe elektrolityczne urządzenie do uzdatniania ciepłej wody użytkowej (KEUV-TV lub LV) obniża i utrzymuje możliwy do przyjęcia poziom kolonii Legionella pneumophilia poprzez następujące sposoby:

• doprowadza wodę do równowagi wapniowo-węglanowej, poprzez co zapobiega powstawaniu osadów;
• częściowo usuwa stare osady na ścianach instalacji i zasobników i usuwa z ciepłej wody związki żelaza i nierozpuszczalne substancje, które powodują mętność i zmianę koloru wody;
• poprzez reakcję utleniania w wodzie obecnych chlorków do wolnego chloru dodatkowo dezynfekuje ciepłą wodę;
• poprzez reakcję utleniania obecnego w wodzie wolnego chloru na dwutlenek chloru (ClO₂) dodatkowo dezynfekuje wodę, niszczy strukturę komórek bakterii i umacnia dezynfekcję chlorem.

Na podstawie dotychczasowych wyników można potwierdzić, że kompaktowe elektrolityczne urządzenie do uzdatniania ciepłej wody EuroClean (KEUV-TV lub KEUV-LV) obniża ilość kolonii bakterii Legionella w wodzie nawet o 85-99%.

W celu kontroli obecności bakterii Legionella pneumophilia w wodzie (aktualne prawo nakłada na właścicieli budynków wielorodzinnych obowiązek regularnych kontroli) należy pobierać próbki wody, przynajmniej w 3-miesięcznych odstępach, na wejściu zimnej wody do wymiennika, na wylocie ciepłej wody z wymiennika oraz na powrocie (cyrkulacji) do wymiennika.