Legionella w Domach Pomocy Społecznej: ciche zagrożenie, realne konsekwencje

Od wielu lat specjalizujemy się w zapewnianiu mikrobiologicznego bezpieczeństwa systemów wodnych, ze szczególnym uwzględnieniem eliminacji bakterii z rodzaju Legionella. Z rosnącym niepokojem obserwujemy doniesienia o przypadkach kolonizacji systemów wodnych w Domach Pomocy Społecznej (DPS). Obecność Legionelli w wodzie niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne dla ich mieszkańców.

Dlaczego Legionella stanowi zagrożenie dla mieszkańców DPS?

Mieszkańcy DPS stanowią grupę o podwyższonym ryzyku infekcji ze względu na przewagę osób starszych, często obciążonych wieloma schorzeniami przewlekłymi oraz z osłabionym układem odpornościowym. Ta charakterystyka sprawia, że są oni bardziej podatni na poważne konsekwencje zdrowotne związane z zakażeniem bakterią Legionella. Zmniejszona zdolność organizmu do zwalczania infekcji może prowadzić do ciężkiego przebiegu choroby legionistów i zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, a nawet śmierci.

Jak dochodzi do zakażenia i jakie są jego skutki?

Do zakażenia bakterią Legionella dochodzi poprzez wdychanie aerozolu wodnego, który zawiera te bakterie. Źródłem aerozolu mogą być prysznice, krany, wanny z hydromasażem, a także systemy klimatyzacji czy fontanny. Bakterie Legionella namnażają się w ciepłej, stojącej wodzie o temperaturze od 20 do 50°C. Po przedostaniu się do płuc bakterie mogą wywołać chorobę legionistów, która objawia się gorączką, dreszczami, kaszlem (często suchym), bólami mięśni i głowy. W cięższych przypadkach dochodzi do zapalenia płuc, które może prowadzić do niewydolności oddechowej i śmierci. Objawy te mogą pojawić się od 2 do 10 dni od zakażenia.

Niepokojąca sytuacja w poznańskim DPS

Z dużym zaniepokojeniem przyjęliśmy doniesienia o sytuacji w Domu Pomocy Społecznej w Poznaniu, gdzie na początku roku wykryto bakterię Legionella w instalacji ciepłej wody. Od tego czasu doszło do wielu zgonów wśród pensjonariuszy. W odpowiedzi na zaistniałą sytuację, Zarząd placówki podjął współpracę z naszą firmą w celu wdrożenia stałej dezynfekcji c.w.u. poprzez instalację generatora dwutlenku chloru. Zarządcy DPS w Poznaniu wykazali się odpowiedzialnością i determinacją, decydując się na długoterminową współpracę z naszą firmą w zakresie obsługi technicznej urządzenia do dezynfekcji, aby skutecznie zapobiec ponownemu skażeniu wody i zapewnić bezpieczeństwo swoim podopiecznym, o czym poinformowali w gazecie fakt.pl

Wycinek z gazety

Dlaczego stała dezynfekcja jest niezbędna?

Bakterie Legionella mają zdolność do szybkiego namnażania się w odpowiednich warunkach. Dlatego też najlepszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem na lata jest wdrożenie stałego systemu dezynfekcji wody. Ciągła dezynfekcja utrzymuje poziom bakterii Legionella na bezpiecznym poziomie, minimalizując ryzyko infekcji i chroniąc zdrowie mieszkańców DPS.

Znaczenie ciągłej dezynfekcji wody

Jednorazowe interwencje dezynfekcyjne, takie jak dezynfekcja termiczna lub szokowe dawki środków biobójczych, mogą zapewnić krótkotrwałą redukcję liczby bakterii Legionella, jednak nie eliminują ryzyka ponownej kolonizacji instalacji w perspektywie czasu. Bakterie Legionella mają zdolność do szybkiego namnażania się w odpowiednich warunkach. Dlatego też, najlepszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem jest wdrożenie ciągłego systemu dezynfekcji wody. Ciągła dezynfekcja zapobiega rozwojowi bakterii Legionella, eliminując ryzyko wystąpienia infekcji u mieszkańców DPS.

Generator dwutlenku chloru

Czy skażenie Legionellą może prowadzić do śmierci?

Niestety tak. Zakażenie bakterią Legionella, zwłaszcza u osób starszych i z obniżoną odpornością, może prowadzić do ciężkiego zapalenia płuc i w konsekwencji do śmierci. Choć ustalenie bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między obecnością Legionella, a zgonem osób starszych i schorowanych może być znacząco utrudnione ze względu na rzadkie wykonywanie sekcji zwłok i podobieństwo objawów do innych infekcji układu oddechowego, nie można wykluczyć takiej korelacji. Oznacza to również, że statystyki dotyczące zakażeń i zgonów spowodowanych Legionellą mogą być niedoszacowane, a problem jest realny i wymaga poważnego podejścia.

Badanie krwi pacjentów

Kto ponosi odpowiedzialność za jakość wody?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w tym Ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1284), zgdonie z art. 22 odpowiedzialność za utrzymanie właściwego stanu higieniczno-sanitarnego nieruchomości, w tym za jakość wody w instalacji wewnętrznej, spoczywa na właścicielu, posiadaczu lub zarządzającym nieruchomością.

Jak zapobiegać skażeniu instalacji wodnej?

Kluczem do zapobiegania skażeniu instalacji wodnej bakterią Legionella jest stała dezynfekcja wody oraz ciągła kontrola jej jakości. Regularne monitorowanie parametrów wody i utrzymywanie odpowiedniego stężenia środka dezynfekcyjnego skutecznie zapobiega rozwojowi bakterii.

Ważne jest również utrzymywanie odpowiedniej temperatury wody oraz regularne czyszczenie i dezynfekcję armatury i urządzeń. Ważnym aspektem jest również prawidłowa zaprojektowana oraz eksploatowana instalacja woda, minimalizująca ryzyko stagnacji wody.

Jak często należy badać wodę?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia określa minimalną częstotliwość wykonywania badań jakości wody przeznaczonej do spożycia. Jednak samo spełnienie minimum nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa. Fakt, że w danym momencie nie wykryto skażenia, nie gwarantuje jego braku w przyszłości. Długie odstępy czasowe między badaniami mogą opóźnić wykrycie ewentualnego skażenia i zwiększyć ryzyko ekspozycji mieszkańców. W obiektach takich jak DPS, które charakteryzują się obecnością populacji szczególnie narażonej na poważne konsekwencja zakażenia bakterią Legionella, zaleca się zwiększenie częstotliwości monitoringu. Częstsze badania pozwalają na bieżącą ocenę stanu mikrobiologicznego instalacji i umożliwiają szybką reakcję w przypadku wykrycia nieprawidłowości.

Legionella w Domach Pomocy Społecznej: podsumowanie

Obecność Legionella w systemach wodnych Domów Pomocy Społecznej stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ich mieszkańców ze względu na ich zwiększoną podatność na infekcje i potencjalnie ciężki przebieg choroby legionistów. Ciągła dezynfekcja wody oraz regularne badania jakości wody są fundamentalnymi elementami zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego w tych placówkach. Zachęcamy Zarządców placówek do inwestycji w systemy dezynfekcji wody, co przyczyni się do stworzenia bezpiecznego środowiska dla podopiecznych DPS.