Obecność koronawirusa w wodzie

Epidemia chorób układu oddechowego spowodowana przez koronawirus SARS-CoV-2, zwana COVID-19 wciąż rozprzestrzenia się na całym świecie. Jednym z głównych zaleceń zapobiegających rozprzestrzenianiu się wirusa jest przestrzeganie zasad higieny, a zwłaszcza mycia rąk. Noszenie maseczek jest obecnie powszechną rzeczywistością, a dla osób walczących z pandemią w „pierwszej linii“ konieczne jest używanie masek (respiratorów) klasy FFP3.

Czy koronawirus może rozprzestrzeniać się w wodzie

Coraz większa liczba pytań dotyczy tego, czy nowy typ koronawirusa może rozprzestrzeniać się w wodzie pitnej oraz w ściekach. Rozpowszechnianie koronawirusa za pomocą wody pitnej zostało opisane w artykule „Nowy koronawirus i woda do spożycia”. Możliwości rozprzestrzeniania się w wodach ściekowych analizujemy poniżej na podstawie najważniejszych obecnie znanych faktów i informacji.

Fakty o COVID-19 i wodzie

W połowie marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała dokument podsumowujący zalecenia dotyczące higieny związane z rozprzestrzenianiem się nowego typu koronawirusa. Jak dotąd nie ma dowodów na to, żeby był obecny w wodzie pitnej lub ściekowej, dlatego również jest mało prawdopodobne, aby mógł rozprzestrzeniać się tymi drogami. Głównym sposobem zarażenia innych osób jest droga kropelkowa oraz kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami.

Koronawirusy to jednoniciowe wirusy RNA otoczone delikatną błoną i jako takie nie są odporne na przeżycie w normalnym środowisku. Są również bardzo podatne na utleniacze, takie jak chlor, dwutlenek chloru, ozon. Według WHO konwencjonalne metody uzdatniania wody wykorzystujące filtrację i dezynfekcję wody powinny skutecznie dezaktywować wirusa.

W obszarach, w których jakość centralnie uzdatnionej wody jest niepewna, zalecane są technologie uzdatniania wody dla gospodarstw domowych, w tym gotowanie, dozowanie środków dezynfekujących do wody lub stosowanie lamp UV.

Ilustracja nowego typu koronawirusa SARS-CoV-2 powodującego COVID-19

Koronawirus w wodach ściekowych ?

W odniesieniu do oczyszczania ścieków WHO potwierdziło, że „nie ma dowodów na to, że SARS-CoV-2 jest przenoszony przez systemy kanalizacyjne”.

Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) poinformowała, że oczyszczalnie ścieków rozwiązują problem wirusów i innych patogenów za pomocą procesów uzdatniania wody oraz że wirus jest „szczególnie podatny na dezynfekcję”.

W Polsce tradycyjne oczyszczalnie ścieków zwykle nie posiadają systemów dezynfekcji, natomiast woda przechodzi kilka etapów oczyszczania, których, według WHO, koronawirusy nie powinny przeżyć (sedymentacja, filtracja, napowietrzanie, denitryfikacja, usuwanie fosforu itp.).

Pracownicy oczyszczalni ścieków powinni z pełną odpowiedzialnością przestrzegać istniejących przepisów bezpieczeństwa i higieny oraz stosować w razie potrzeby sprzęt ochrony osobistej przed zakażeniem, jeżeli będzie to konieczne.

Jednak nie zaleca się żadnej dodatkowej ochrony z powodu zakażenia COVID-19.

RNA koronawirusa znaleziono w kale zakażonych pacjentów, ale żadnych przypadków zakażenia drogą kalową nieodnotowano, tak samo jak przypadków przeżycia koronawirusów w ściekach.