Małe odwrócone osmozy

Mała odwrócona osmoza (RO = reverse osmosis) to urządzenie służące do bardzo dokładnej filtracji wody. Tak dokładnej, że przez membranę nie przechodzą nawet rozpuszczone sole, a jej wynikiem jest tzw. woda demineralizowana (czystość zbliżona do wody destylowanej). Tak czysta woda znajduje wiele zastosowań.

Odwrócona osmoza jest idealnym rozwiązaniem gdy woda nie spełnia wymagań pod kątem przewodności (całkowita zawartość substancji rozpuszczonych) lub zawiera różnorodne zanieczyszczenia, których nie można usunąć za pomocą jednego urządzenia. Wysokie wymagania dotyczące jakości wody występują między innymi w żelazkach parowych, chłodnicach samochodowych, branży HoReCa, laboratoriach oraz przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym.

Mimo że woda demineralizowana (podobnie jak destylowana) nie nadaje się do picia, można uzdatnić tylko jej część, a resztę poprowadzić obejściem (tzw. by-pass). W takim przypadku ilość zanieczyszczeń w wodzie zmniejsza się proporcjonalnie do ilości wody, która przechodzi przez system odwróconej osmozy. Przykładowo, jeżeli przez system R.O. przepływa 40% całkowitej ilości wody, zawartość zanieczyszczeń także zostanie zredukowana o 40%. Najczęściej system odwróconej osmozy stosowany jest do redukcji zawartości azotanów, metali ciężkich lub pestycydów.

Głównym i podstawowym elementem systemu odwróconej osmozy jest membrana. Najczęściej stosuje się membrany płaskie, zwijane w moduły cylindryczne.

Aby pokonać wysoki opór membrany, surowa woda wtłaczana jest do systemu odwróconej osmozy pod wysokim ciśnieniem (od 10 do 20 atmosfer). Przez membranę przepływa tylko część wody (60-80%), tzw. permeat, a reszta, czyli koncentrat zawierający wszystkie zanieczyszczenia, spływa do ścieków.

Odwrócona osmoza jest bardzo efektywna – za pomocą tej metody usuwane jest do 99% zanieczyszczeń, a nawet więcej. Jedynie w niektórych przypadkach skuteczność wynosi „tylko” 90%.

Jako że drobne membrany są stosunkowo podatne na zatykanie i uszkodzenia spowodowane wolnym chlorem, przed systemem odwróconej osmozy zwykle instalowany jest mechaniczny filtr wstępny, zmiękczacz, urządzenie do usuwania chloru, oraz (jeśli to konieczne) urządzenie do usuwania żelaza i manganu. Ze względu na to że woda demineralizowana wypływająca z systemu odwróconej osmozy nie ma wystarczającego ciśnienia, aby zostać bezpośrednio podłączona do instalacji, za urządzeniem montuje się jest zbiornik wody uzdatnionej oraz hydrofor (pompę ze zbiornikiem ciśnieniowym). Jeżeli woda jest przeznaczona do spożycia, konieczna jest instalacja obejścia (bypassu) w celu podmieszania wody.